Απόφαση-«φωτιά» του Ειρηνοδικείου Θεσσαλονίκης ανατρέπει τα δεδομένα για το ποιοι και με ποιες οφειλές μπορούν να υπαχθούν στον νόμο Κατσέλη για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά. Το δικαστήριο δεν έκανε δεκτό το αίτημα για την έκδοση προσωρινής διαταγής για οφειλές που αφορούν σε δημόσιο φορέα κοινωνικής ασφάλισης.
Ρεπορτάζ: Πωλίνα Βασιλοπούλου
Ενώπιον του Ειρηνοδικείου Θεσσαλονίκης προσέφυγε πρόσφατα μία πολίτης αιτούμενη την υπαγωγή της στις ρυθμίσεις του Ν. 3869/2010, καταθέτοντας παράλληλα, έκδοση προσωρινής διαταγής διατήρησης της νομικής και πραγματικής κατάστασης της περιουσίας της, μέχρι την έκδοση οριστικής απόφασης. Η συζήτηση της αίτησης υπαγωγής στο νόμο Κατσέλη έχει οριστεί για την 1η Δεκεμβρίου 2016, ωστόσο το αίτημά της για τη χορήγηση προσωρινής διαταγής απορρίφθηκε πανηγυρικά από το Ειρηνοδικείο Θεσσαλονίκης, με ένα σκεπτικό-«καταπέλτη» κι αυτό διότι στην προκειμένη περίπτωση η αιτούσα είχε οφειλές μόνο σε δημόσιο φορέα κοινωνικής ασφάλισης.
Όπως επισημαίνεται χαρακτηριστικά στο σκεπτικό του Ειρηνοδικείου Θεσσαλονίκης «η ένταξη, δημοσίων υποχρεώσεων προς τους Οργανισμούς Κοινωνικών Ασφαλίσεων, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται και οι οφειλές προς το δεύτερο μετέχοντα πιστωτή, ελέγχεται ως ευθέως αντισυνταγματική». Κι αυτό διότι όπως εξηγεί η ειρηνοδίκης Θεσσαλονίκης, Αθηνά Εμμανουηλίδου, στο σκεπτικό της «το Σύνταγμα, με το άρθρο 22§5, κατοχυρώνει τον θεσμό της κοινωνικής ασφαλίσεως των εργαζομένων και ανάγει τη μέριμνα για την προαγωγή του σε σκοπό του Κράτους, εξ ού και η ανάθεση της υποχρεωτικής κοινωνικής ασφαλίσεως αποτελεί εγγύηση έναντι των υπόχρεων σε καταβολή ασφαλιστικών εισφορών, καθώς η κρατική μέριμνα για την υποχρεωτική κοινωνική ασφάλιση (κύρια και επικουρική) περιλαμβάνει και τη μέριμνα για την προστασία του ασφαλιστικού κεφαλαίου των Ο.Κ.Α., δηλαδή για τη βιωσιμότητά τους χάριν και των επομένων γενεών, μέριμνα η οποία εκδηλώνεται, μεταξύ άλλων, με τη θέσπιση ρυθμίσεων για την προστασία και την αξιοποίηση της περιουσίας τους και την επωφελή διαχείριση των αποθεματικών τους, με την πρόβλεψη κοινωνικών πόρων.
Η είσπραξη των εισφορών, όπως έχουν νομοθετικά θεσπιστεί –και από της θεσπίσεώς τους– παράγουν κοινωνικό δικαίωμα ασφαλιστικών παροχών (παρότι δεν κατοχυρώνεται συνταγματικώς στην κοινωνική ασφάλιση η ευθεία αναλογία –αμιγής ανταποδοτικότητα– μεταξύ εισφορών και παροχών, ορ. ΟλΣτΕ 3487/2008) και λόγοι δημοσίου συμφέροντος αποκλείουν την “εισφοροδοτική αμνηστία” των κακοπληρωτών, καθώς αυτή αντίκειται ευθέως στην ισότιμη μεταχείριση των συνεπών ασφαλισμένων, ενώ η συνεπαγόμενη “χρεωκοπία των ασφαλιστικών ταμείων” θίγει το συνταγματικό πυρήνα του κοινωνικοασφαλιστικού δικαιώματος, τη χορήγηση δηλαδή στον ασφαλισμένο παροχών τέτοιων που να του επιτρέπουν να διαβιώνει με αξιοπρέπεια».
«Παρέμβαση που εκφεύγει της συνταγματικής εξουσιοδότησης…»
Μάλιστα όπως επισημαίνει η ειρηνοδίκης «η θέσπιση μέτρων, που υπερβαίνουν τα ως άνω συνταγματικά όρια αντίκεινται προφανώς στις συνταγματικές αρχές της αναλογικότητας και της ισότητας στα δημόσια βάρη, αποτελεί κρατική παρέμβαση που εκφεύγει της συνταγματικής εξουσιοδότησης του άρθρου 106§1. Εξάλλου, σε ότι αφορά τα χρέη επαγγελματιών προς το Δημόσιο και Φ.Κ.Α., οι οποίοι ταυτόχρονα οφείλουν σε χρηματοδοτικούς φορείς, προηγήθηκε της μεταρρύθμισης του Ν. 3869/2010 με το Ν. 4336/2016, ειδικός νόμος γενναίας περικοπής (άρθρο 10 του Ν. 4374/2016 (ΦΕΚ Α 50/1-4-2016), που περιλαμβάνει στο άρθρο 8 τις επερχόμενες στον Κώδικα φορολογίας Εισοδήματος μεταβολές, παρατάθηκε η προθεσμία του άρθρου 60§2 εδ. γ’ του Ν. 4307/2014, με τον οποίο θεσπίζονται έκτακτα προσωρινά μέτρα για την ελάφρυνση του ιδιωτικού χρέους, ειδικότερα οφειλών βιώσιμων μικρών επιχειρήσεων και επαγγελματιών προς χρηματοδοτικούς φορείς, το Δημόσιο και φορείς κοινωνικής ασφάλισης (ΦΚΑ), καθώς και έκτακτες διαδικασίες για την εξυγίανση ή εκκαθάριση εν λειτουργία υπερχρεωμένων αλλά βιώσιμων επιχειρήσεων».
Μάλιστα όπως επισημαίνει η ειρηνοδίκης «η θέσπιση μέτρων, που υπερβαίνουν τα ως άνω συνταγματικά όρια αντίκεινται προφανώς στις συνταγματικές αρχές της αναλογικότητας και της ισότητας στα δημόσια βάρη, αποτελεί κρατική παρέμβαση που εκφεύγει της συνταγματικής εξουσιοδότησης του άρθρου 106§1. Εξάλλου, σε ότι αφορά τα χρέη επαγγελματιών προς το Δημόσιο και Φ.Κ.Α., οι οποίοι ταυτόχρονα οφείλουν σε χρηματοδοτικούς φορείς, προηγήθηκε της μεταρρύθμισης του Ν. 3869/2010 με το Ν. 4336/2016, ειδικός νόμος γενναίας περικοπής (άρθρο 10 του Ν. 4374/2016 (ΦΕΚ Α 50/1-4-2016), που περιλαμβάνει στο άρθρο 8 τις επερχόμενες στον Κώδικα φορολογίας Εισοδήματος μεταβολές, παρατάθηκε η προθεσμία του άρθρου 60§2 εδ. γ’ του Ν. 4307/2014, με τον οποίο θεσπίζονται έκτακτα προσωρινά μέτρα για την ελάφρυνση του ιδιωτικού χρέους, ειδικότερα οφειλών βιώσιμων μικρών επιχειρήσεων και επαγγελματιών προς χρηματοδοτικούς φορείς, το Δημόσιο και φορείς κοινωνικής ασφάλισης (ΦΚΑ), καθώς και έκτακτες διαδικασίες για την εξυγίανση ή εκκαθάριση εν λειτουργία υπερχρεωμένων αλλά βιώσιμων επιχειρήσεων».
Στην προκειμένη περίπτωση όπως επισημαίνεται στην απόφαση του Ειρηνοδικείου Θεσσαλονίκης με την οποία απορρίφθηκε το αίτημα για έκδοση προσωρινής διαταγής «πιθανολογείται, η μη πλήρωση εκ μέρους της αιτούσας των προϋποθέσεων του άρθρου 1 §§1,2 του ν. 3869/2010, αναφορικά με την πρώτη μετέχουσα πιστώτρια, δεδομένου ότι, όπως η τελευταία ενίσταται, η αιτούσα έχει την εμπορική ιδιότητα και, συνακόλουθα, πτωχευτική ικανότητα, αφού εγγυήθηκε εμπορικές οφειλές τρίτου – της μητέρας της, για τη διευκόλυνση της επιχείρησης της (εμπόριο λευκών ειδών), από την οποία η αιτούσα προσδοκούσε προσωπικό όφελος, καθόσον συμμετείχε σε αυτήν, όπως και ο αδελφός της».
